Bij het maken van een zegelring komen een aantal vaardigheden kijken, zoals hol maken, vijlen, passen en solderen. Dit is een zeer leerzaam, maar ook tijdrovend proces. De constructie wordt compleet gemaakt door het plaatsen van een zetkast. Na een keer zo’n ring te hebben gemaakt, snap je al veel beter hoe je het patroon kunt aanpassen voor andere ontwerpen en stenen.
-
Het patroon
Dit patroon kan gebruikt worden voor een herbruikbaar metalen model of voor de uiteindelijke ring zelf. De lengte van de lange zijde geeft de ringmaat aan, de lengte van de korte zijden geeft de diameter van de bovenkant van de ring aan en de lengte van de platte uiteindes geeft de hoogte van de ring bovenop de vinger aan. Dit onderstaande patroon geeft een ring in ongeveer maat 18 mm, met een 16 mm ronde bovenkant die ongeveer 4 mm boven de vinger uitkomt.
Nu dat je weet wat voor ringmaat dit patroon maakt, kun je het zelf aanpassen naar iedere ringmaat en dimensies in hoogte. Aanpassingen in lengte moeten in het midden van dit patroon worden gemaakt.
Zet jouw patroon over op een plaat van ongeveer 0.8 mm en zaag het uit. Dit ring patroon wordt nog erg veel omgevormd tijdens het buigen straks, dus je hoeft het nog niet perfect na te vijlen. Echter is het wel nodig om de vier smalle uiteindes plat af te vijlen, omdat deze in paren aan elkaar gesoldeerd gaan worden om de schelp af te maken.
-
Het patroon vervormen
Gebruik de bolponsset om het patroon te vervormen. Plaats een bolpons met de bolle kant omhoog in de bankschroef en zet deze goed vast. Plaats daarover jouw patroon en vervorm deze totdat deze mooi uitgerond is aan de uiteindes (de rest van de ringband rond je nog niet uit).
In onderstaande afbeelding wordt een houten ondergrond gebruikt samen met een ronde hamer. Wij gebruiken een andere techniek, maar dit kan ook.
Gebruik vervolgens een halfronde tang om het patroon om te buigen tot een ring. Zorg dat de uiteindes tegen elkaar aangebogen worden en dicht zitten om te kunnen solderen.
-
De ring dicht solderen
Zet de ring vast met derde handjes aan weerszijden van de ring, breng fluoron aan en breng kleine stukjes hardsoldeer (soldeer 1) naar de openingen toe. Soldeer de ring op deze manier in een keer dicht aan beide kanten. Zoals bij alle soldeerhandelingen, gebruik de vlam om de stukjes soldeer door de naad heen te ‘trekken’.
Koel de ring af onder water en kook hem af tot hij schoon is.
-
De bovenkant van de ring vervormen
Zet de ring op een ringtribulet en maak hem rond.
Pak er daarna een bolpons bij die in het gat aan de bovenkant van de ring past. Zet de ringtribulet vast of gebruik een ringstok die je in een bankschroef plaatst. Op deze manier zijn beide handen vrij om de bolpons en de hamer te kunnen gebruiken. Sla het bovenste gat in de ring mooi rond. Let hierbij op dat je niet een te kleine bolpons gebruikt en zo de ringstok én bolpons beschadigd.
Nadat de bovenkant perfect rond is gemaakt, kan deze nog aangepast worden naar ovaal, vierkant of een rechthoek.
-
De ring uitronden
Kies een kleinere bolpons die past in de breedte van de ringband. Plaats deze wederom in een bankschroef en plaats de ringband over de pons. Vervorm de ringband met een hamer op deze manier. Let hierbij op het geluid dat je hoort. Wanneer de ring nog vervormd wordt, hoor je een dof, hol geluid. Zodra dit geluid verandert in een ringend, solide ‘geping’, dan moet je stoppen, want het metaal is helemaal over de pons heen gevormd en je hoort twee harde stalen gereedschappen op elkaar knallen. Vervorm zo de hele ringband.
Gebruik daarna verschillende andere bolponsen om de voorkant van de ring rond over te laten lopen in de ringband aan de achterkant. Ga door totdat de hele ring geleidelijk in elkaar over loopt in ronding. Daarna check je nog een keer of de bovenkant van de ring (het gat) nog steeds mooi rond is (of een andere vorm, afhankelijk van jouw steen). Voordat je klaar bent met dit patroon check je nog een keer of jouw steen hierin zal passen. Laat hem in de opening vallen om te meten of hij past. De volgende uitleg is aangepast op een ronde cabochon steen van 15 mm met een zetkast van 0,5 mm dik.
-
De zetkast maken
Maak een zetkast voor een steen van 15 mm rond uit 0,5 mm plaat. Vijl de uiteindes van een reepje plaat plat, buig tot een ring en soldeer de uiteindes met hardsoldeer (1) dicht. Rond de zetkast uit na het afkoken en vijl de boven en onderkant perfect plat. Controleer dat de zetrand om de steen heen past, zonder druk te hoeven zetten. De zetrand heeft een onderplaat nodig zodat de steen ergens op kan leunen. Deze kun je open maken om materiaal te besparen. Boor hiervoor een gaatje in de onderplaat na solderen met (2) en zaag uit totdat er een smalle rand overblijft waar de steen op kan rusten.
Corrigeer de top van de ring tot perfectie. De top van de ring moet dezelfde maat zijn als de zetkast, wanneer je die erop zet. Wanneer de bovenkant van de ring te klein is, kun je met minimaal vijlwerk deze wat uitvergroten. Wanneer de bovenkant van de ring te groot is, kun je een extra stukje metaal toevoegen en vastsolderen.
-
De binnenring
Nadat de bovenkant van de ring helemaal gevormd is om bij de zetkast te passen, ga je de binnenring maken. Vijl hiervoor eerst met een halfronde vijl het patroon perfect. Dit is belangrijk, want de binnenring wordt een buisje wat perfect moet aansluiten op de buitenring. Vijl daarom de buitenring perfect passend totdat je hem op een ringstok zet en geen gaten meer ziet. Je kunt hiervoor ook de uiteindes van een bolpons gebruiken, deze lopen zoals de binnenring recht, een ringstok loopt iets toe. Je kunt ook de schuurlatjes op de hangmotor gebruiken voor de binnenkant. Doe dit dan voorzichtig zodat je niet te veel wegschuurt. Let op, de ring wordt snel heet.
Maak vervolgens de binnenring van een 0,8 mm plaat. Meet hiervoor de diameter van de buitenring om te bepalen hoe groot de binnenring moet zijn. Deze moet namelijk perfect op de buitenring aansluiten. Maak deze ring met een flinke breedte, die breder is dan het breedste punt van de buitenring. Zaag dit stuk uit een plaat, buig hem rond, soldeer met hardsoldeer (1), kook hem af en rond hem uit. Het uitronden van deze ring gaat soms wat lastiger, vanwege de breedte. Zorg er wel voor dat de hele ring dezelfde breedte heeft, zodat hij past op de buitenring. Schuif deze binnenring vervolgens in de buitenring. Het is hierbij zeer belangrijk dat er geen enkel klein gaatje meer te zien is. Herinner je eraan dat soldeer geen gaten vult, zoals lijm. Pas de ringen dus aan totdat ze echt perfect op elkaar aansluiten.
Wanneer je vervolgens de ringen aan elkaar gaat solderen, gebruik je liever te veel soldeer dan te weinig. Een perfect gesoldeerde naad krijg je immers wanneer het lukt bij de eerste verhitting. Soldeer met middel (2). Verhit de ring overal evenveel, maar concentreer op de punten waar je het soldeer naar toe wilt vloeien.
Wanneer je klaar bent met solderen, kook de ring dan af en check met een loupe of er geen gaatjes meer zichtbaar zijn. Soldeer opnieuw indien dit wel zo is.
Zaag de binnenring vervolgens op maat, passend in de buitenring, maar laat hierbij een millimeter speling over. Begin hierbij aan één kant en wanneer de zaag door het metaal heen is, draai je de ring verder tijdens het zagen tot je hem los kunt zagen.
-
De zetkast plaatsen
Nu ga je de zetkast in de ring solderen. Pas deze totdat ook deze zetkast perfect in de ring past zonder gaatjes te zien. De zetkast moet ongeveer 1.5 mm boven de ring uitkomen. Plaats de zetkast in de ring en gebruik derde handjes om deze vast te zetten. Plaats de ring op een soldeersteen met de opening en zetkast naar boven gewezen. Gebruik ook hier weer rijkelijke soldeer (3) om de ring in een keer met de zetkast te verbinden.
-
De ring afwerken en de steen zetten
Nadat ook de zetkast perfect (zonder gaatjes) is gesoldeerd in de ring, ga je de ring verder afwerken. Vijl hiervoor de binnenring aansluitend aan de buitenring en werk alle oneffenheden weg. Let op dat je de iets opstaande zetrand niet wegvijlt. Schuur en polijst de ring verder. Zet daarna de steen in de zetkast en werk eventueel verder af.
